• #Extreem weer
  • #Nederland
  • #Nieuws België
  • #Nieuws Nederland
  • #StormCaster
  • #Stormchasing
  • #Weernieuws Europa
  • #Weernieuws VS
  • #Weernieuws wereld
  • #Weerwaarschuwing

Goed nieuws: extreem weer nauwkeuriger te voorspellen met StormCaster (met ICON-D2@1K)

Door Michel Brands | 21 Aug, 2023

De Bilt, Nederland, maandag 21 augustus 2023 Het innovatieve weerbedrijf StormPlatform uit De Bilt in Nederland heeft vandaag (maandag 21 augustus 2023) een revolutionair weermodel gelanceerd met een ultrahoge resolutie van 1 kilometer en met zes intervallen per uur, genaamd 'ÍCON-D2@1K'. Een Nederlandse-, Belgische-, Europese-  en misschien zelfs wel wereldwijde primeur! Het weermodel, speciaal bedoeld voor het tijdiger en nauwkeurig(er) voorspellen van extreem weer, wordt gepresenteerd op een interactieve map genaamd StormCaster. StormCaster is te vinden via stormcaster.eu.     Met behulp van StormCaster en met ICON-D2@1K kunnen gebruikers van het ultra hoge resolutie (UHR) weermodel het weer op korte termijn nog nauwkeuriger voorspellen (!) dan tot nu toe het geval is door reguliere hoge resolutie weermodellen. Zo kan in theorie ook eerder 'gewaarschuwd' worden voor lokaal extreem weer, zoals voor zware onweersbuien, zware tot zeer zware windstoten, zware regenval, grote hagel (> 2cm), zware sneeuwval en zelfs voor een vehoogd risico op tornado's, zoals hieronder gespot op 27 juli 2021 vanuit De Bilt, richting het noordwesten. Een tornado op 21 juli 2021 gezien vanuit De Bilt   ICON-D2@1K wordt gevisualiseerd op een door StormPlatform ontwikkelde web applicatie genaamd StormCaster, een interactieve map waarmee tot op lokaal niveau snel kan worden ingezoomd op de verschillende parameters van ICON-D2@1K zoals de temperatuur op 2 meter hoogte, de gesimuleerde radar reflectiviteit op grondniveau, de verwachte neerslag per uur in mm/h, de verwachte totale neerslag in mm, de mogelijke hagel grootte, de hoeveelheid aanwezige convectieve, potentiële energie (CAPE), de windschering (shear) en de gemiddelde wind op 10 meter hoogte. Met behulp van die parameters kan het weer voor komende uren al redelijk tot goed worden ingeschat.   StormPlatform calculeerde zelfstandig parameters als Storm Relative Helicity (SRH), Significant Tornado Parameter (STP) en Maximale Windstoten, waarmee de gebieden die een verhoogd risico lopen op extreem weer uren vooraf kunnen worden gemarkeerd. Die parameters zijn normaal niet beschikbaar bij de Deutsche Wetterdienst. Met name de parameter SRH heeft tijdens de testfase van ICON-D2@1K zijn waarde al bewezen door twee keer een tornadische supercel (het zwaarste type onweersbui) bij benadering te simuleren. Let wel: uren van tevoren!   Op 22 juni 2023 kon StormPlatform zo een paar uur van tevoren waarschuwen dat het oosten van België en het zuiden van Limburg een verhoogd risico liepen op tornado's. Later bleek dat er een zware tornado had huisgehouden in bossen in het zuidelijk deel van de Ardennen. In Zuid-Limburg werd die middag een relatief zwakke tornado waargenomen.   ICON-D2@1K is gebaseerd op een 'tornadocase' in het noordwesten van Frankrijk op 23 oktober 2022. Een gesimuleerde run van 15 UTC van ICON-D2@1k (17.00 uur lokale tijd) voorspelde die supercel, met een tornado die veel schade veroorzaakte en die een track had van liefst 145 kilometer, tot binnen tien kilometer en tot binnen tien minuten ten opzichte van de werkelijkheid, zo bleek na een analyse van de modeloutput. Wij waren zelf verbluft over dat resultaat. De rode lijn is de baan van de EF2- tot zelfs EF3-tornado (bron Keraunos.org).   Volgens Michel Brands, namens StormPlatform initiator en animator van StormCaster, is 'ICON-D2@1K' dan ook een grote stap vooruit op het gebied van korte termijn weersvoorspellingen op basis van weermodellen. ,,Je ziet bij dit 'geaccelereerde' weermodel veel meer details dan bij normale hoge resolutie weermodellen als HARMONIE AROME (resolutie 2.5 km) van het KNMI en ICON-D2 (2.2 km) van de Deutscher Wetterdienst. De waarden van de verschillende parameters worden tevens nauwkeuriger weergegeven. Met ICON-D2@1K zie je zelfs buien ontstaan die door de huidige weermodellen 'gemist' worden en die later ook niet meer in de ouput zullen terugkeren.''   Op 21 mei 2023 waren de verschillen tussen ICON-D2 (links) en ICON-D2@1K goed te zien. De buien ten westen en noordwesten van Nijmegen worden door ICON-D2 niet voorzien. Bij ICON-D2@1K zie je tevens veel meer detail en nauwkeurigere waarden. Op de foto hieronder bereikte één van die voor ICON-D2 'onzichtbare' onweersbuien later zelfs De Bilt (zie foto hieronder).     Brands, in het dagelijks leven freelance sportjournalist en parttime taxichauffeur, noemt nog een ander voordeel van ICON-D2@1K: ,,Door het hanteren van zes intervallen per uur, tegenover normaal één interval per uur, kun je de ontwikkeling van die buien eveneens beter voorzien en volgen. De praktijkresultaten van ICON-D2@1k zijn tot nu toe veelbelovend. Ik geloof bijna zelf niet dat een weermodel tegenwoordig zo fijnzinnig het weer kan voorspellen. Dat was voor mij ruim elf jaar geleden, toen ik begon als actief stormchaser, compleet ondenkbaar.''   Op 23 oktober 2022 kwam de buienlijn die in het noordwesten van Frankrijk en het uiterste zuiden van België een tornado voorbracht tevens richting Nederland en deze lijn was nog steeds flink actief. Deze foto is genomen vanuit Boven-Hardinxveld richting Werkendam. ICON-D2@1K is het resultaat van een unieke samenwerking tussen de vooruitstrevende Amerikaanse meteo- en tech start-up TempoQuest Inc. en het innovatieve Nederlandse weerbedrijf StormPlatform, dat in maart 2015 werd opgericht door Belgische en Nederlandse stormchasers. Vertegenwoordigers van beide 'start-ups' zijn al meer dan tien jaar bevriend en ze delen kennis over het voorspellen van extreem weer op een lokale schaal. Brands: ,,Als gevolg van die goede samenwerking zijn in het begin van 2022 de eerste plannen ontwikkeld voor StormCaster met ICON-D2@1K. Vanaf 23 oktober 2022 zijn er vele honderden uren ontwikkelingswerk in deze applicatie gegaan tot de presentatie vandaag, op maandag 21 augustus 2023.'' 'Weervoorspellingstool' StormCaster kan door iedereen worden gebruikt voor wie het weer een dagelijkse invloed heeft op hun leven of voor dat van anderen. Voor nationale weerdiensten, overheidsdiensten, hulpdiensten, commercieële weerbedrijven, meteorologen, nieuwsmedia, voor weeramateurs, stormchasers, voor buitensporters, voor de bouwsector, voor boeren, voor bezoekers en organisatoren van evenementen, voor de kustwacht, voor de scheepvaart, voor de logistieke sector en verder voor iedereen die wilt weten wat de komende uren voor weer valt te verwachten, nauwkeuriger dan ooit. Voor professionals, maar ook voor een groter publiek.   ICON-D2@1K is gebaseerd op hoge resolutie weermodel ICON-D2 van de Deutscher Wetterdienst, dat via Open Data te verkrijgen is. ICON-D2 wordt daarna door het geavanceerde W(eather) R(esearch) & F(orecasting)-systeem AceCAST van TempoQuest van een resolutie van 2.2 kilometer teruggebracht tot 1 km en van meerdere intervallen per uur voorzien. Het weermodel wordt berekend door super GPU's, die sneller zijn dan super CPU's, goedkoper zijn en 'energiebesparend' zijn.   De webapplicatie StormCaster draait op een door het Nederlandse TransIP gesponsorde (!) High Performance VPS-server. TransIP heeft dit baanbrekende weerproject van StormPlatform vanaf de eerste plannen ondersteund. Zonder die steun was het voor ons (een team van vrijwilligers en freelancers) onmogelijk geweest om dit project te ontwikkelen.   StormCaster mét ICON-D2@1K is speciaal bedoeld om extreem weer zo tijdig en zo nauwkeurig mogelijk te kunnen voorspellen, tot op regionaal- en zelfs lokaal niveau. Het weer in de komende uren tot in detail. In sommige gevallen tevens een actuele en lokale 'Code Oranje' of 'Code Rood', waarbij veel lokaler kan worden gewaarschuwd voor extreem weer dan tot nu toe gebruikelijk in de lage landen door de nationale weerdiensten KNMI (Nederland) en KMI/RMI (België). Een goed voorbeeld van de nauwkeurigheid van ICON-D2@1K was de verraderlijke storm Poly op 5 juli 2023 jongstleden, die met name in het noordwesten van Nederland huishield. Op de avond ervoor liet ICON-D2@1K in de run van 20.00 lokale tijd zien (bij ons rond 23.15 uur beschikbaar) dat vooral de provincies Noord-Holland en Flevoland de volle laag zouden krijgen, met op het Markermeer zelfs een volle windkracht negen, neigend naar windkracht tien.   Op basis van die data gaven we op onze Facebookpagina iets voor twaalf uur een waarschuwing voor die gebieden. Het KNMI vaardigde midden in de nacht een 'Code Oranje' uit en 's morgens even voor achten 'Code Rood'. Te laat, zo oordeelden meteorologen van verschillende commerciële weerbureau's (bron: ad.nl). De interactieve 'weermodelmap' StormCaster is zo ingericht dat je ondanks de zware bestanden op verschillende zoomniveaus vrij snel kan inzoomen. Met een videoplayer kan je schakelen tussen de tijden of een loop laten draaien. Als eenmaal de bestanden geladen zijn door de browser dan verloopt dat proces vij soepel, Via de menuknop rechtsboven kan je de verschillende parameters selecteren. Als je één keer klikt op de map dan verschijnt er een boxje met de voorspelde waarden van de betreffende parameter op een bepaald tijdstip. Zo kun je een indruk krijgen van het weer voor de komende uren. Gaat het (hard) regenen? Kun je zware windstoten verwachten? Zijn er grote hagelstenen in aantocht? Wat zijn de temperaturen? Of blijft het weer voorlopig lekker?   Op de avond vóór dinsdagavond 20 juni 2023 voorspelde StormCaster met ICON-D2@1K een actieve onweersbui in de buurt van Arnhem, zie afbeelding hierboven.   Op de dag zelf trok er rond die tijd inderdaad een zware onweersbui over Arnhem en verder richting noordoosten. Dit is een foto van nabij Doesburg richting Arnhem. Wat verder uniek is aan StormCaster dat je de verschillende parametetrs op dezelfde interactive map kan combineren. Zo kunnen bijvoorbeeld lokaal zware windstoten beter worden verklaard. Die windstoten kunnen ontstaan door een zware onweersbui (supercel), door een koufront of door een 'downburst' van neerslag, die een valwind zoals op 18 juni 2021 in Leersum veroorzaakte. Of je kunt op basis van de combinatie van CAPE en windshear een indicatie krijgen van hoe zwaar onweersbuien kúnnen uitpakken. Met StormCaster kan kortom iedereen zelf een 'educated guess' maken van wat het weer voor de komende uren ter plekke in petto heeft. We adviseren overigens om maximaal drie parameters tegelijk te combineren, want anders wordt de applicatie te 'zwaar'.   StormCaster is in deze beginfase alleen beschikbaar voor de Benelux en delen van het noordwesten van Duitsland en het noorden van Frankrijk. Zodra we in Nederland, België en Luxemburg genoeg abonnee's hebben dan kunnen we gaan uitbreiden naar andere delen van West-Europa.   We bieden in eerste instantie een abonnement aan voor 30 dagen en voor 6.99 euro ( per 30 dagen) inclusief BTW. Voor organisaties en bedrijven die hun voorbelasting kunnen aftrekken derhalve een bedrag van slechts 5.78 euro per maand. We willen later ook andere abonnementen (week en jaar) gaan aanbieden. StormCaster is te vinden op stormcaster.eu   Voor vragen over StormCaster met ICON-D2@1K kunt u terecht bij: Michel Brands van StormPlatform (StormCaster) E-mail: [email protected] of [email protected]